Gefermenteerde voedingsmiddelen kunnen een positieve invloed hebben op de darmmicrobiota. Maar in hoeverre? Welke voedingsmiddelen hebben welk effect? Wat is het advies voor patiënten? We lichten het toe in dit artikel.

De darmmicrobiota wordt sterk beïnvloed door wat er gegeten en gedronken wordt. Naast vezelrijke voedingsmiddelen en probiotica, hebben ook gefermenteerde voedingsmiddelen een invloed op de darmmicrobiota. Ze zouden gelinkt zijn aan een evenwichtige en gevarieerde darmmicrobiota, dewelke vaak geassocieerd wordt met een betere algemene gezondheid. 

Micro-organismen in de voeding maken deel uit van het voedingsmiddel zelf. Na consumptie zullen sommige micro-organismen de darmen levend bereiken, waar ze al dan niet tijdelijk, deel gaan uitmaken van de darmmicrobiota. Op deze manier kan bepaalde gefermenteerde voeding de diversiteit van de darmmicrobiota verbeteren. 

Gefermenteerde voeding is geen probiotica

Het onderzoek is echter nog pril en staat voor vele uitdagingen, gezien de grote diversiteit aan gefermenteerde voedingsmiddelen en de vele mogelijke variaties van eenzelfde product. Het onderwerp werd breed aangekaart tijdens de webinar “dietary microbes”, georganiseerd door Yakult Science for Health op 28 maart 2023. Hieruit werd duidelijk dat consumptie van gefermenteerd voedsel de gezondheid van de mens mogelijks verschillende voordelen  kan opleveren. We hebben het dan over: 

1. Wijziging van de voedingswaarden van een voedingsmiddel
2. Biosynthese van bioactieve stoffen
3. Modulatie van de darmmicrobiota
4. Ontwikkeling of modulatie van het immuunsysteem

Toch bevatten gefermenteerde voedingsmiddelen niet per definitie probiotica! Een voedingsproduct dat als “probiotica” worden gekarakteriseerd moet kunnen aantonen, aan de hand van wetenschappelijk onderzoek, dat het een gezondheidsvoordeel oplevert dankzij de levende micro-organismen die het bevat. Deze micro-organisme moeten: 

• Voldoende veiligheid garanderen
• De darm levend bereiken
• Een stam-specifiek voordeel aantonen
• In voldoende mate en levend aanwezig zijn in het eindproduct, om het voordeel te kunnen verwezenlijken

Micro-organismen in de voeding: praktisch bekeken

Tijdens de webinar namen 4 experten het woord: prof. Paul Cotter (Teagasc, Ierland), prof. Robert Jan Brummer (Örebro University, Zweden), prof. Francisco Guarner (Teknon Medical Centre, Spanje) en prof. Bruno Pot (Scientific Director, Yakult Europe). Hieronder vind je hun antwoord op de 4 meest gestelde vragen. 

1. Wat zijn de aanbevelingen voor gefermenteerde voedingsmiddelen in de dagelijkse voeding? Integreer gefermenteerde producten in het voedingspatroon en varieer tussen de verschillende soorten gefermenteerde voedingsmiddelen. Welk voedingsmiddel het beste effect zal leveren, verschilt individueel en hangt af van de onderlinge variaties van eenzelfde soort gefermenteerde voeding. Zo kan de ene melkkefir het cholesterolgehalte doen dalen terwijl dee andere melkkefir beter zal zijn om angsten aan te pakken. Om dit aspect beter in kaart te brengen is verder onderzoek nodig. Door verschillende producten in het voedingspatroon te integreren en een dieetdagboek bij te houden kan men zelf nagaan welk product het beste effect levert.
2. Wat bij een histamine intolerantie? Bij een histamine intolerantie kunnen gefermenteerde voedingsmiddelen voor ongemakken zorgen. Het gebruik van een Diamine Oxidase (DAO) supplement kan dan helpen. De gecommercialiseerde gefermenteerde voedingsmiddelen zijn meestal (volledig) vrij van biogene amines. Indien er alsnog histamine aanwezig is, zal deze wellicht afkomstig zijn van een secundaire fermentatie (bijvoorbeeld bij kaas- of worstrijping) waardoor de hoeveelheden beperkt blijven.
3. Neem je beter een single strain of multi strain probiotica? Een multi-strain kan in theorie handig zijn, omdat niet elke stam voordelig is voor elk individu. In praktijk is er echter onvoldoende evidentie wat de interactie tussen de verschillende stammen betreft. Daarnaast zijn de verschillende stammen in multi-strains vaak niet allemaal in voldoende hoeveelheid aanwezig.
4. Welk effect heeft het fodmap-arme dieet op de darmmicrobiota? Het fodmap-arme dieet wordt vaak toegepast bij viscerale hypersensitiviteit, een opvolging door een gespecialiseerde diëtist is dan essentieel! Een onevenwichtige en vezelarme voeding moet vermeden worden, omdat dit een daling van de diversiteit van de darmmicrobiota en een verlaagde butyraatproductie kan veroorzaken.

Ontdek hier alle vragen en antwoorden