Wetenschappers krijgen steeds meer kennis over de fascinerende, maar complexe wisselwerking van de hersen-darm-as. Deze nieuwe bevindingen kwamen aan bod tijdens het webinar “The gut-brain-axis: explained”, dat Yakult Science for Health recent organiseerde in september. Vier deskundigen gingen dieper in op de unieke functie van de hersen-darm-as voor het mentale welzijn.

De werking van de hersen-darm-as is bijzonder complex en wordt nog maar vrij recent uitgebreid bestudeerd, zo vertelde immunoloog prof. Eric Claassen van de Vrije Universiteit Amsterdam. Toch is er de afgelopen 10 jaar veel onderzoek gedaan met interessante wetenschappelijke vooruitgang als resultaat. Zo werd bijvoorbeeld in de darmen een enorme hoeveelheid zenuwcellen waargenomen, vandaar dat darmen ook wel het 2de brein worden genoemd. In de hersen-darm-as speelt ook de darmmicrobiota een belangrijke rol, zo bevestigden ook de andere sprekers.

Naar de uitgebreide samenvatting

Minder darmbacteriën bij depressie

Sinds de start van het Vlaamse Darmflora Project, dat uitgevoerd wordt onder leiding van microbioloog prof. Jeroen Raes van de Katholieke Universiteit Leuven, werden bepaalde darmbacteriën waargenomen waarvan een lager gehalte samenhangt met depressie. Daarnaast ontdekte prof. Raes samen met zijn team een vierde enterotype met een bijzonder lage hoeveelheid bacteriën in vergelijking met de drie andere bestaande types darmmicrobioom. Deze blijkt vaker voor te komen bij personen met de ziekte van Crohn, colitis ulcerosa en multiple sclerose, alsook bij depressie. Hij geeft echter mee dat er tot nu toe geen oorzakelijk verband gevonden werd tussen depressie en het darmmicrobioom.

Bekijk de korte video over de hersen-darm-as.
Gastro-enteroloog prof. Robert-Jan Brummer van de Örebro Universiteit uit Zweden gaf een overzicht van de belangrijkste spelers in de hersen-darm-as: de darmmicrobiota, de darmmucosa, en het enterische zenuwstelsel van de darmen. De darmbacteriën kunnen zowel direct als indirect communiceren met de hersenen zoals weergegeven wordt in deze infographics. Volgens prof. Brummer is er daarnaast een belangrijke rol weggelegd voor de darmbarrière. Een slechte barrièrefunctie zou samenhangen met onder andere inflammatoire darmziekten, overgewicht en stress.

HERSEN-DARM-AS: wat zijn de communicatiekanalen?
Ontdek de infographics!

Psychobiotica, voeding en mentale gezondheid

Volgens Emeritus-hoogleraar psychiatrie prof. Ted Dinan van APC Microbiome uit Ierland moet een voorschrift antidepressiva altijd samengaan met voedingsadviezen. Ook probiotica speelt een rol, en dan wordt er over psychobiotica gesproken. Zelf merkt hij een disbalans van de darmbacteriën bij personen met een depressie. Een meta-analyse toont ook aan dat psychobiotica depressieve symptomen effectief kunnen verminderen. Grootschalige placebogecontroleerde studies zijn nodig om de effectieve stammen en optimale dosering te bepalen, vervolgt prof. Dinan.

Het effect van probiotica is stamspecifiek! Lees er meer over.

Een gebalanceerd darmmicrobiota is cruciaal, zo werd nogmaals bevestigd tijdens het webinar. Een dysbiose zou namelijk samenhangen met depressie, net zoals vele andere pathologieën (inflammatoire darmziekten, prikkelbare darmsyndroom, H. pylori infecties…). Toekomstig onderzoek moet uitwijzen of er een oorzakelijk verband is en welke rol er is weggelegd voor “psychobiotica” in de vorm van probiotica, prebiotica en gefermenteerde voedingsmiddelen.

Meer over het webinar? Bekijk de uitgebreide samenvatting.